Fritz ze Brèig

De brug, die de Stationsstraat met de Edammerweg verbindt, heette in de volksmond ‘Frits ze Brèig’. Hij is genoemd naar Frits Veldhuizen, die aan de overzijde op het adres Edammerwerweg 8 een zeilenmakerij begon, welke hij later stap voor stap ombouwde tot café, restaurant en pension.

Portret van Frits Veldhuizen

Snel ingeburgerd
Frits Veldhuizen werd geboren in Beekbergen op 24 augustus 1872, als zoon van een hervormd predikant. Vanuit de standplaats Hansweert in Zeeland vertrok zoon Frits via via naar Volendam, waar hij in 1898 een zeilenmakerij startte. De vissers kregen bij Frits de mogelijkheid om ‘op de pof’ te kopen; hij verwierf daardoor veel sympathie en raakte snel ingeburgerd.

Komst van de brug
Tussen 1905 en 1910 kwam in twee fasen de bouw van de zogenaamde ‘stadswoningen’ aan de Calcoengracht gereed. Toen daarachter vanaf 1906 ook nog de stoomtram vanuit Edam aan kwam rijden was de komst van een brug noodzakelijk om de wijken ‘Spoorbuurt’ en ‘De Meer’ met elkaar te verbinden. De bezoekers kwamen via de ‘Spoorbrug’ langs Frits om de dijk te bereiken. Net als de bezoekers die arriveerden per trekschuit, die aanlegde bij het eerste klaphek aan de Edammerweg.

De zeilenmakerij en handel in scheepsbenodigdheden

Van zeilenmakerij tot pension
Frits Veldhuizen en zijn vrouw Guurtje Smit besloten om voor de vele passanten een kopje koffie te gaan schenken. Zij begonnen een café en bouwden het pand in de volgende jaren uit tot pension-restaurant. Ook de jaarlijkse kermis werd er gevierd.

Café, pension-restaurant Frits Veldhuizen

Groot gastheer
Naast de plaatselijke bevolking en de vele bezoekers van buiten bezochten ook veel kunstenaars het pension. Daaronder waren onder andere de kunstschilders Wilm Wouters, Raoul Hynckes, A.P. Schotel, Willem van Nieuwenhoven, de beeldend kunstenaar Albert Termote, de schrijvers Lucebert en Christiaan van Abcoude en illustrator Jan Rinke.

Brug van Frits Veldhuizen
Intussen was het pand aan de Edammerweg in de volksmond ‘Pension Veldhuizen’ gaan heten en de Spoorbrug werd ‘Frits ze Brèig’. Frits was een zeer gewaardeerde medebewoner geworden met grote verdiensten. Hij verschafte de omgeving werk en de middenstand in deze wijk bloeide op. Samen met hotelbaas Leendert Spaander en bovenmeester Berend Demmer richtte Frits Veldhuizen de Visserijschool op. Na de Tweede Wereldoorlog heeft hij berooide kunstenaars geholpen met voedsel en goederen. Na het overlijden van Frits op 17 september 1948 verdwenen na enkele jaren de café en pension-functie van het pand.

Lees hier alles over kunstenaars op de Edammerweg