De Heer P.A. Haaxman Jr. schreef in 1893 over Mari ten Kate: “Zij zijn nog niet uitgestorven; de schilders van den schalksen humor en het speelsche vernuft. Mari ten Kate munt uit in humor, door frischheid en oorspronkelijkheid.” Haaxman was heel enthousiast over de in romantische stijl geschilderde werken van Mari waarin hij veelal groeperingen van vrolijke, spelende kinderen schilderde op boerenerven, in het bos, in de sneeuw en op het ijs. Ten Kate schilderde ook veel jachttaferelen en was geïnspireerd door het simpele bestaan van boeren, vissers en hun kinderen. Hun eenvoud en (vermeende) deugdzaamheid boeiden hem steeds weer. Hij idealiseerde hun bestaan en stond veraf van de toenmalige harde werkelijkheid van deze mensen.
Mari ten Kate
Mari ten Kate werd op 4 maart 1831 als Johan Mari Henri ten Kate geboren in Den Haag als jongste van drie broers in een welgesteld gezin. Zijn oudere broer Herman Frederik was schilder van historische genrestukken en leerde Mari al op jonge leeftijd schilderen. Later ging hij naar de Academie voor Beeldende kunsten in den Haag. Herman vestigde zich in Amsterdam en nam de 19-jarige Mari mee. Mari werd in 1852 lid van de Academie voor Schone Kunsten aldaar.
Mari ging als 25-jarige naar Parijs waar hij een vrolijk jaar doorbracht te midden van succesvolle artiesten wier feesten hij opluisterde met zijn mooie tenorstem. Hij werd nog even in verleiding gebracht om zich verder te ontwikkelen in de muziek, maar koos toch voor het schildersbestaan en keerde terug naar Amsterdam. Ten Kate trok veel naar buiten en wisselde het schilderen naar de natuur af met het schilderen van jachttaferelen in olieverf en aquarel.
In 1885 trouwde Mari ten Kate met mejuffrouw Johanna Roos, wiens ouders in het buitengebied woonden en waar Mari dus vaak te vinden was. Intussen waren er tentoonstellingen, en met succes: in 1861 in Utrecht, waar hij een gouden medaille ontving voor het schilderij ‘De Verkoop van ’t Lammetje’, en in 1865 in het Stedelijk Museum in Amsterdam, met goud als resultaat voor zijn compositie ‘Het Kerstliedje’. Hij verkocht goed in Nederland, maar het merendeel van zijn werken is naar Engeland en Amerika gegaan.
Broer Herman en Mari stonden hoog in de gunst bij koning Willem III. Een aardige anekdote: In het najaar van 1869 nam Mari deel aan een grote jachtpartij op Het Loo. Tijdens de maaltijd verzocht de koning hem een schets van het jachtgezelschap te maken. Helaas had hij slechts een potlood bij zich. Een van de heren uit het gezelschap bracht redding; hij had een prospectus voor een washuis bij zich, waarop Mari een snelle schets maakte. De koning was onder de indruk van het resultaat en gaf hem diverse opdrachten. Hij eerde hem met het Commandeurskruis van de orde van de Eikenkroon en sloeg hem vervolgens tot ridder van de Gouden Leeuw van Nassau.
In 1883 ging Mari op reis naar Indonesië. Dankzij zijn goede contacten met gouverneurs en dergelijke werd hij overal verwelkomd en geholpen. Hij maakte er vele schetsen en schilderijen die ook bij de koning zeer in de smaak vielen.
Mari deelde zijn werkplaats met zijn zoon en leerling Johan Mari ten Kate. Hij reisde met hem naar Frankrijk, Engeland, Duitsland, Zwitserland en Italië (Venetië). In de zomer vertoefden vader en zoon veel in Volendam en op Marken. Ze verbleven dan meestal op Marken bij een oom die predikant was aldaar. Ten Kate was waarschijnlijk iets te deftig voor het bonte gezelschap in Hotel Spaander, maar signeerde daar wel in 1899 het gastenboek. Hij heeft in Volendam en Marken vele schilderijen en aquarellen gemaakt. Ook in de winter, want hij heeft daar een aantal prachtige ijslandschappen geschilderd.
Mari ten Kate overleed op 26 maart 1910 in Driebergen-Rijsenburg op 79-jarige leeftijd.
Werken van hem bevinden zich in onder andere de collecties van het Rijksmuseum te Amsterdam, het Teylers Museum te Haarlem, het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen en het Kröller-Müller Museum te Otterlo. Ook bevinden zich enkele jachttaferelen van zijn hand in de Koninklijke collectie.
Ook in de Collectie Hotel Spaander bevinden zich vele werken van Mari ten Kate. In 2011 ontstond een misverstand toen Hotel Spaander een aantal werken van Ten Kate te koop aanbood bij veilinghuis Christies in Amsterdam. Het vermoeden rees dat Spaander alle schilderijen ging verkopen. Niets daarvan was echter minder waar! In de Collectie Spaander bevond zich een flink aantal Ten Kates die niet Volendam of Marken als onderwerp hadden. Dat waren werken van hoge kwaliteit maar zouden nooit geëxposeerd worden. Er was te weinig wandruimte en er waren nog vele Ten Kates van even hoge kwaliteit die wel Volendammer en Marker taferelen lieten zien. Dus kon men beter de ‘niet Volendammers’ verkopen, zodat anderen daarvan konden genieten. Om iedereen gerust te stellen zijn de overgebleven Ten Kates in 2011 geëxposeerd in de Markerzaal van Hotel Spaander.
Lees meer op www.artistkombinne.wordpress.com
