Stolphoevekerkje

De toegang tot de kerk was vanaf het eerste begin vanaf het Zuideinde met een trap omlaag. In de loop der jaren werd evenwel de kerkingang aan de andere zijde geleidelijk aan de hoofdingang. Omwille van de aparte sfeer heeft het bestuur nooit afstand genomen van de trap en de oude ingang en is de bestaande situatie intact gelaten. Onderaan de trap zien we de oude waterpomp, die in vroeger jaren een deel van het kerkinkomen verzorgde. Het water uit de regenput werd namelijk in droge perioden aan de omwonenden verkocht, die daar twee centen per emmer voor betaalden. Tijdens kerkdiensten mocht van de pomp geen gebruik worden gemaakt. Naast de inkomsten uit de waterleverantie werd ook geld gewonnen uit de verhuur van stoelen in de kerk. Je kon een stoel mèt of zonder warme stoof huren. Een stoel alleen kostte ƒ 0,50, een stoel met stoof ƒ 0,75. Overigens waren de stoelen voor de dames bedoeld; de heren namen plaats in de banken. Dezelfde eiken banken staan nog steeds in de kerk.

Tijdens de verbouwing in de jaren vijftig moest een deel vernieuwd worden. Dat gebeurde met grenenhout. Ook het eikenhouten koorhek werd toen gedeeltelijk vernieuwd. Vandaar dat nu zowel de banken als koorhek geschilderd zijn. De preekstoel uit 1658 staat nog steeds op zijn plaats. Op het bod van een aantal antiquairs, die er drie gebeeldhouwde preekstoelen voor in ruil wilden geven, is gelukkig nooit ingegaan.

Een kerk als een stolp, met een vierkantsconstructie en piramidaal dak. Dat was in Noord-Hollandse dorpen niet ongebruikelijk in vroeger eeuwen. Het kerkgebouw van de protestantse gemeente in Volendam, ook wel als Stolphoevekerk aangeduid, is in 1658 gebouwd als ‘predickhuys, school ende woonhuijs’. Bouwer van dit bouwwerk was de Hoornse molenmaker Adriaan Nieng. Het is een van de drie rijksmonumenten in Volendam.

Het stolpkerkje heeft van oudsher een symbolische plaats weten te behouden te midden van de overwegend rooms-katholieke bevolking van het palingdorp. Recent vond een omvangrijke restauratie plaats. De tuin was al eerder geheel opnieuw aangelegd. Cornelis Pronk tekende in de 18e eeuw als reizend, topografisch tekenaar ook deze stolpkerk. In Zuidschermer staat een identiek exemplaar (het ‘Zwarte Kerkje’) waarvoor deze kerk in Volendam model heeft gestaan.

Volendam was niet alleen een vissersdorp, maar ook eeuwenlang een boerendorp met zowel protestantse als katholieke gemeenschappen. Achter de huizen en boerderijen, zoals hier aan het Zuideinde, strekten de weilanden zich uit. Het Hervormde Stolphoevekerkje, in 1658 in het achterland gebouwd. Deze was bereikbaar via een bruggetje over de, voorheen onderlangs de dijk lopende, sloot.

De grote zaal als leslokaal
Dit schilderij 1892 van de Amerikaanse Elizabeth Nourse (1859-1938) werd op de wereldtentoonstelling in Parijs met zilver bekroond.

wandelroute

Het verleden in het heden verteld
met een wandeling langs de mooiste plekjes van Volendam
Kosten € 3,-. (t.g.v. onderhoud route)
• Wandelroute via Google Maps
• Extra verborgen verhalen over de historie van Volendam
• Opmerkelijke infopunten

Gesponsord door:

wandelroute

Het verleden in het heden verteld
met een wandeling langs de mooiste plekjes van Volendam
Kosten € 3,-. (t.g.v. onderhoud route)
• Wandelroute via Google Maps
• Extra verborgen verhalen over de historie van Volendam
• Opmerkelijke infopunten